Van taal naar beeld: ontwerp en creëer zelf je organisatie
Naar een atlas van je organisatie: Hoe maak je eenvoudige afbeeldingen bij toenemende complexiteit binnen je organisatie?
“Burgering business complexity” met de hamburgermethodiek
Deze website zal permanent ‘under construction’ zijn, omdat de bedoeling ervan is kennis over het ontwerpen van organisaties of bedrijven te delen en daarom steeds nieuwe aanvullingen zullen worden toegevoegd. Voor het delen van inzichten sta ik daarom altijd open via fritscost@bizpatterns.com.
In groeiende organisaties neemt de complexiteit toe en dreigt het overzicht al gauw zoek te raken. De enige manier om dat overzicht te bewaren is om platen aan de muur te hangen van de bedoeling van de organisatie, of beter nog een afbeelding van de producten en diensten de organisatie maakt en hoe die zijn samengesteld, c.q. de product breakdown. Als die er niet is gaat te veel tijd verspild worden aan uitleg en discussies over wie wat moet doen, waarmee en wat dat allemaal mag kosten.
Op deze site wordt een aantal technieken aangereikt om die product breakdown af te beelden, met vooral het advies om alle bestaande manieren van bedrijfsmodelleren die binnen de organisatie al worden gebruikt daarmee op logische manier te verbinden. Eén taal voor alle disciplines.
Kern van de technieken wordt gevormd door de ‘hamburger’ die de behoeften van afnemers verbindt met oplossingen die de organisatie daarvoor aanbiedt. Deze hamburger is het vertrekpunt voor het creëren van een atlas van je organisatie waarbinnen je kunt in- en uitzoomen op ieder relevant aspect van bedrijfsvoering
De basismodellen
Hamburgermodel
Behoefte versus invulling, basisschema voor producten en diensten
Verbindingsmodel
Op IGOE gebaseerde uitwerking naar een basislogica
Creatiecyclus
PDCA achtige generieke cyclus
Bizpatterns, beter één plaat dan dertig bladzijden tekst
Wat zijn ‘bizpatterns’? Weer een aantal canvassen? Deze website is bedoeld als aanzet tot een methodiek om blauwdrukken te maken van de organisatie op ieder niveau, het delen van kennis daarover en het aanreiken van logische patronen daarvoor. De kenniskern daarvoor is tot stand gekomen als een grootste gemene deler van bestaande modellen en methodieken. De patronen gaan je niet vertellen wat je inhoudelijk moet doen, maar helpen je in kaart te krijgen waarover je allemaal iets moet zeggen. Die inhoud wordt met de juiste vragen door je zelf gegeven.
Om vanuit de bedoeling tot een afbeelding te komen van de organisatie en zo vanuit taal naar beeld te komen is het belangrijk vast te stellen welke minimale formuleringen nodig zijn. En dat begint altijd vanuit degene die iets nodig heeft, cq de klant. Dus: iemand heeft iets nodig om iets te kunnen (benodigde functionaliteit); en vervolgens: wij bieden een invulling waarmee dat kan (passend invulling). Vandaar het hamburgermodel dat in alle patronen vertrekpunt is. Advies daarbij is om “waarde propositie ontwerp” van Osterwalder daarbij te gebruiken.
De formulering die daarop volgt beschrijft hoe die invulling tot stand komt. Daarmee is die formulering de kapstok om voor de opbouw van een product of dienst, de product breakdown of product/dienst architectuur die de basis dient te vormen van alle overige architecturen binnen een organisatie. Advies daarbij is om te beginnen met het invullen van het “business model canvas” van Osterwalder en van daaruit de verdiepingslagen met de ‘bizpatterns’ te doen.
De ‘kapstok’ formulering (verbindingsmodel): “De passende invulling voor een vastgestelde behoefte wordt gecreëerd op basis van relevante kennis, volgens uitvoerbare logica, getoetst aan meetbare specificaties, door toevoeging van benodigde bestanddelen, hantering van tastbare middelen, activatie van geautomatiseerde systemen en inzet van menselijke vaardigheden”.
De ‘achterkant’ van deze kapstok is de basis voor de financiële structuur van de organisatie.
‘Burgering complexity’
Logisch ontleden van de organisatie: wat maken we, voor wie, waarvan, hoe en waarmee.
Afbeeldingspatronen in het canvas
Stickersjabloon om na het business model canvas naar concrete inrichtingspatronen te komen. Een voorbeeld van de achterliggende opbouw van de creatiecyclus.
product/dienst architectuur
Doelgericht stuurinstrument: product breakdown als afbeelding van bedrijfsvoering (telecom voorbeeld uit de oude doos). Een productarchitectuur is de noodzakelijk basis voor het informatie en communicatielandschap van de organisatie.
Aanbevolen verdiepingen
Gestructureerd ontwerpen
Begin jaren zeventig van de vorige eeuw ontwikkelden Nassi en Shneidermann een manier om gestructureerd computer programmatuur te ontwikkelen. Uitgangspunt is dat de logische structuur daarvoor zich beperkt tot uitvoering van sequentie, selectie, iteratie en parallelle uitvoering.
Hamburgermodel Wim Gielingh
Wim Gielingh ontwikkelde aan de TU Delft de GARM methodiek voor het ontwerpen van de samenstelling van grote fysieke constructies. De kern daarvan is het hamburgermodel waarin de behoefte wordt afgezet tegen de oplossing daarvoor.
IGOE model van Roger Burlton
Het IGOE model is een op ieder organisatie niveau generiek toepasbaar model om het wat, hoe, waarvan en waarmee weer te geven: Input, Output, Guides, Enablers.
Architectuur als managementinstrument
“Architectuur als managementinstrument” is een onderzoek uit 1999 door Nolan en Norton dat aangeeft dat enterprise architectuur weinig zin heeft als niet wordt begonnen met een product/dienst architectuur (lijkt op by design principe, design for/by design). Helaas is op internet daar (bijna) niets meer over terug te vinden.
Logistieke grondvormen
Grondvormen zoals make to stock of assemble to order en de positie van het klantorder ontkoppelpunt
DEMO methodiek Jan Dietz
OER methode en uitgangspunt dat een bedrijfsproces moet beginnen met een verzoek om iets en eindigt met de aanvaarding van het resultaat. “communicatie is de draad waarvan organisaties worden geweven”
Business model canvas
Het business model canvas is een door Osterwalder ontwikkelde krachtige denkwijze om op het hoogste niveau een blauwdruk van de organisatie aan de wand te kunnen hangen